Συγκρούσεις με λαθρομετανάστες στην Ιταλία

Πρόσφατα, μετά τον πυροβολισμό εναντίον μετανάστη στο Ροζάρνο της Νότιας Ιταλίας, ξέσπασαν ταραχές από αφρικανούς μετανάστες, οι οποίες παρουσιάστηκαν κυρίως ως συμπλοκές μεταξύ μεταναστών και ντόπιων Ιταλών. Στην πραγματικότητα όμως επρόκειτο για εξέγερση εναντίον της Ντραγκέτα, της ισχυρής Μαφίας της Καλαβρίας. Οποιος προσπαθεί να αρνηθεί ή να ελαχιστοποιήσει αυτό το κίνητρο δεν γνωρίζει αυτά τα μέρη, όπου όλα- δουλειές, μισθοί, στέγαση- ελέγχονται από εγκληματικές οργανώσεις.
Οι ταραχές στο Ροζάρνο αποτέλεσαν τη δεύτερη εξέγερση στην Ιταλία, τα τελευταία χρόνια. Η πρώτη συνέβη το 2008 στο Καστέλ Βολτούρνο, μια πόλη κοντά στη Νάπολι, όπου εκτελεστές της τοπικής μαφίας, Καμόρα, σκότωσαν έξι Αφρικανούς. Σκοπός του αιματοκυλίσματος ήταν ο εκφοβισμός, αλλά το μακελειό πυροδότησε τον θυμό των μεταναστών.
Στο Καστέλ Βολτούρνο οι μετανάστες εργάζονται σε οικοδομές. Στο Ροζάρνο μαζεύουν πορτοκάλια. Και στις δύο περιοχές, όμως, μαφιόζικες οργανώσεις ελέγχουν κάθε οικονομική δραστηριότητα. Οι μόνοι που είχαν το κουράγιο να επαναστατήσουν εναντίον τους ήταν οι Αφρικανοί.
Ενας μετανάστης ο οποίος αποβιβάζεται στη Γαλλία ή στη Βρετανία γνωρίζει ότι θα πρέπει να συμμορφωθεί προς τους νόμους, γνωρίζει όμως επίσης ότι θα έχει πραγματικά και απτά δικαιώματα. Η κατάσταση δεν είναι ίδια στην Ιταλία, με τη γραφειοκρατία, τη διαφθορά, τις απαγορεύσεις και την εξουσία της Μαφίας.
Οι μαφιόζικες οργανώσεις αφήνουν τους αφρικανούς μετανάστες να ζουν και να εργάζονται στα μέρη που εξουσιάζουν γιατί βγάζουν κέρδος από αυτούς. Τους εκμεταλλεύονται, μεν, αλλά τους παραχωρούν και έναν χώρο να ζουν σε εγκαταλειμμένες περιοχές εκτός πόλεως, αποτρέποντας την αστυνομία να τους ελέγχει σε υπερβολικό βαθμό ή να τους απελαύνει.
Προσωρινά οι μετανάστες είναι πρόθυμοι να δεχθούν μισθούς πείνας, ωράρια σκλάβου και άθλιες συνθήκες διαβίωσης. Εχουν ήδη παραδώσει ό,τι είχαν στην κατοχή τους και έχουν ρισκάρει ό,τι διέθεταν, μόνο και μόνο για να φθάσουν στην Ιταλία.
Υπάρχουν και ντόπιοι Ιταλοί που δεν αποδέχονται την εξουσία της Μαφίας, αλλά εκείνοι διαθέτουν τα μέσα και την ελευθερία να φύγουν από μέρη όπως το Ροζάρνο. Οι Αφρικανοί δεν μπορούν να το κάνουν αυτό. Γνωρίζουν ότι πρέπει να ενεργήσουν συλλογικά, γιατί αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος να προστατευθούν. Διαφορετικά καταλήγουν νεκροί, πράγμα που συμβαίνει μερικές φορές ακόμη και σε ευρωπαίους μετανάστες.
Είναι λάθος να αντιμετωπίζουμε τους ταραχοποιούς του Ροζάρνο ως εγκληματίες. Στόχος της εξέγερσης δεν ήταν η προσβολή του νόμου αλλά το δικαίωμα της πρόσβασης στον νόμο.
Φυσικά υπάρχουν αφρικανοί εγκληματίες, αφρικανοί μαφιόζοι, οι οποίοι συνεργάζονται με τις ιταλικές μαφιόζικες οργανώσεις. Μεγάλες ποσότητες κοκαΐνης που κατευθύνονται προς την Ιταλία από τη Νότια Αμερική «διέρχονται» μέσω Δυτικής Αφρικής. Αφρικανικές εγκληματικές οργανώσεις έχουν συγκεντρώσει μεγάλη δύναμη, αλλά οι φτωχοί αφρικανοί εργάτες στην Ιταλία δεν είναι άνθρωποί τους.
Το ιταλικό κράτος θα έπρεπε να είχε καταδικάσει τη βία των επεισοδίων αντί να αντιμετωπίζει τους μετανάστες ως εγκληματίες και να τους οδηγεί, έτσι, να βρουν προστασία στις μαφιόζικες οργανώσεις. Υστερα από τα επεισόδια στο Ροζάρνο, η κυβέρνηση μετακίνησε περισσότερους από χίλιους μετανάστες σε κέντρα κράτησης, υποτίθεται για τη δική τους ασφάλεια, και κατέστρεψε τους υποτυπώδεις καταυλισμούς όπου διαβιούσαν.
Προς το παρόν η πλειονότητα αντιστέκεται. Δεν πέφτει στα νύχια της Μαφίας. Ηρθαν στην Ιταλία για μια καλύτερη ζωή, όχι για να γίνουν μαφιόζοι, παρά το γεγονός ότι αν οι Αφρικανοί του Ροζάρνο είχαν δημιουργήσει κάποια εγκληματική οργάνωση θα είχαν έναν τρόπο να διαπραγματευθούν με την καλαβρέζικη μαφία. Θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν καλύτερες συνθήκες ζωής και εργασίας και δεν θα χρειαζόταν να εξεγερθούν.
Οι μετανάστες έρχονται στην Ιταλία για να κάνουν δουλειές που δεν θέλουν να κάνουν οι Ιταλοί, έχουν όμως αρχίσει να υπερασπίζονται δικαιώματα τα οποία οι Ιταλοί φοβούνται, αδιαφορούν ή κουράστηκαν να υπερασπίζονται. Σε αυτούς τους αφρικανούς μετανάστες απευθύνομαι: «Μη φύγετε, μη μας αφήσετε μόνους με τη Μαφία».

Ο κ. Ρομπέρτο Σαβιάνο είναι συγγραφέας του βιβλίου «Γόμορρα: Ταξίδι στην οικονομική αυτοκρατορία και στο όνειρο για κυριαρχία της Καμόρα», στο οποίο βασίστηκε και η κινηματογραφική ταινία «Γόμορρα» που προβλήθηκε και στην Ελλάδα.

Από την εφημερίδα Το Βήμα, 26/01/2010